Μήπως πιάνετε πολλές φορές τον εαυτό σας να κάνει διαπραγματεύσεις με το παιδί σας την ώρα του φαγητού; Μήπως μαγειρεύετε την τελευταία στιγμή κάτι διαφορετικό; Μήπως αισθάνεστε ότι δεν κάνετε αρκετά για τη διατροφή των παιδιών σας;
Και μήπως συχνά αναρωτιέστε: Γιατί είναι τόσο δύσκολο να ταΐσω την οικογένειά μου;
Αναρωτηθήκατε όμως μήπως το κάνετε με λάθος τρόπο;
Ρίξτε μία ματιά στην παρακάτω λίστα και δείτε εάν κάνετε κάτι από αυτά, με αποτέλεσμα η ώρα του φαγητού να είναι τόσο δύσκολη.
1. Μήπως Ενθαρρύνετε Συνεχώς το Παιδί σας να Φάει Περισσότερο;
«Μία μπουκιά ακόμα και μετά μπορείς να φύγεις από το τραπέζι.» Έχοντας τις καλύτερες προθέσεις, οι γονείς προσπαθούν να κάνουν τα παιδιά τους να φάνε λίγο ακόμα. Αυτό που δεν συνειδητοποιούν είναι ότι αυτό το σπρώξιμο μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα διαχείρισης βάρους. Σύμφωνα με μία μελέτη το 2007 στο περιοδικό Appetite, το 85% των γονιών προσπαθούσαν να κάνουν τα νήπιά τους να φάνε περισσότερο είτε με γλυκόλογα είτε με πίεση. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα το 83% των παιδιών να έχουν φάει πολύ περισσότερο από αυτό που θα έτρωγαν ακόμα και εάν είχαν όρεξη. Ναι ακριβώς, τα παιδιά κατέληγαν να ξεπερνάνε την όρεξή τους. Συνήθεια που μετά τους μένει όσο μεγαλώνουν, οδηγώντας τους στην υπερφαγία.
Λύση: Αφήστε το παιδί σας να σταματήσει να τρώει όταν έχει χορτάσει. Κάτι το οποίο το καθορίζει το ίδιο το παιδί. Μην ξεχνάτε ότι το παιδί και ο ενήλικας έχουν διαφορετικά σημεία κορεσμού.
2. Μήπως Γυαλίζετε το Πιάτο (ή το Μπιπερό);
Είναι δύσκολο να αφήσετε να πάνε χαμένες μία-δυο μπουκιές φαγητού ή 50 ml γάλα. Μερικοί γονείς πιέζουν τα παιδιά τους να φάνε αυτές τις τελευταίες μπουκιές ώστε να έχουν πετύχει το τέλειο τάισμα. Ένα άρθρο του 2009 στο περιοδικό Advances in Pediatrics σημείωσε ότι το «άδειασμα του μπιμπερό» και το σερβίρισμα μεγαλύτερων ποσοτήτων γάλακτος συσχετίζονταν με περίσσεια αύξηση βάρους στους πρώτους 6 μήνες ζωής. Αυτό το χρονικό διάστημα είναι ευάλωτο, καθώς η ανάπτυξη είναι ραγδαία και τα κύτταρα μεγαλώνουν και διαφοροποιούνται, πιθανότατα επηρεάζοντας τον τρόπο που η ενέργεια αποθηκεύεται στο σώμα και επηρεάζοντας την ανάπτυξη παχυσαρκίας.
Λύση: Να είστε προσεκτικοί στο να αντιλαμβάνεστε τα θέλω του μωρού/παιδιού σας και να μην τα πιέζετε.
3. Μήπως Υπόσχεστε Γλυκό εάν το Παιδί σας Φάει Όλο του το Φαγητό;
Το να χρησιμοποιείτε το φαγητό, και ιδίως τα γλυκά, ως επιβράβευση μπορεί να μην έχει το αποτέλεσμα που θέλετε. Νομίζουμε ότι αυτό βοηθάει τα παιδιά να αναπτύξουν καλές συνήθειες, αλλά η έρευνα μας δείχνει ότι η επιβράβευση με γλυκά συγκεκριμένα, μετατοπίζει την αξία του φαγητού στα γλυκά. Ένα άρθρο ανασκόπησης το 2007 που εστίαζε στην επιρροή των γονέων στις διατροφικές συνήθειες των παιδιών, συμπέρανε ότι η χρήση του φαγητού ως μέσον επιβράβευσης αύξανε τις προτιμήσεις των παιδιών προσχολικής ηλικίας για αυτά τα φαγητά, έχοντας ως μη επιθυμητό αποτέλεσμα την προαγωγή των διατροφικών συνηθειών ως προς τα ανθυγιεινά τρόφιμα με υψηλές θερμίδες.
Λύση: Μην συνδέετε τα γλυκά και τα υπόλοιπα νόστιμα φαγητά με την ποσότητα και την ποιότητα του γεύματος. Εξισορροπήστε τα γλυκά και εφαρμόστε την κατανάλωσή τους χωρίς προϋποθέσεις.
4. Μήπως Προσπαθείτε να Ελέγχετε το Φαγητό που Τρώνε Εκτός Σπιτιού;
Σύμφωνα με μία μελέτη το 2011 από το πανεπιστήμιο John Hopkins, οι γονείς έχουν μικρή επίδραση στο τι τρώνε τα παιδιά τους, ειδικά όσο μεγαλώνουν. Μάλιστα, το εξωτερικό περιβάλλον (σχολείο, κατηχητικό, φροντιστήριο, κλπ.) έχει μεγαλύτερη επίδραση από τους ίδιους τους γονείς! Τα παιδιά τείνουν τα θέλουν αυτό που τους απαγορεύεται. Έτσι ο αυστηρός έλεγχος στις επιλογές και στην ποσότητα του φαγητού εντός ή εκτός σπιτιού μπορεί να έχει ανεπιθύμητα αποτελέσματα όπως υπερκατανάλωση φαγητού και επιλογή ανθυγιεινών τροφίμων.
Λύση: Προσπαθήστε να έχετε ένα περιβάλλον στο σπίτι που να είναι ισορροπημένο με ως επί το πλείστον υγιεινά φαγητά, με μία δόση όμως «ωραίων» φαγητών, και αφήστε το παιδί να επιλέξει και να έχει τον έλεγχο του τι θα φάει.
5. Μήπως Φτιάχνετε το Πιάτο του Παιδιού Σας;
Το να φτιάχνετε το πιάτο του παιδιού σας ακούγεται σαν καλή ιδέα – μπορείτε να ελέγξετε τι θα μπει στο πιάτο και πόσο. Αλλά, όταν τα παιδιά σερβίρονται ένα έτοιμο πιάτο (στο οποίο δεν είχαν καμία επιρροή), μπορεί να ανοίξει το κουτί της Πανδώρας. «Δεν μου αρέσει αυτό!» «Δεν το θέλω αυτό» «Ιουουου, ακουμπάνε! Δεν το τρώω.» Οι μερίδες μπορεί να είναι μεγάλες για το παιδί με αποτέλεσμα να μείνει το πιάτο μισοφαγωμένο. Στο τέλος, οι προσδοκίες των γονιών αλλά και του παιδιού δεν ικανοποιούνται…. και ξέρετε που καταλήγει αυτό.
Λύση: Αφήστε το παιδί να σερβιριστεί μόνο του και να έχει λόγο για το που θα μπει το κάθε τρόφιμο στο πιάτο του.
6. Μήπως Μιλάτε Υπερβολικά Πολύ για τη Διατροφή;
Μερικοί γονείς εκπαιδεύουν τα παιδιά πάνω στη διατροφή από πολύ μικρή ηλικία. Η βιωματική εκπαίδευση (π.χ. μαγείρεμα) είναι πιο αποτελεσματική με παιδιά σχολικής ηλικίας. Το να απαντάτε στις ερωτήσεις που τους προκύπτουν είναι κάτι επιθυμητό. Το να τους παρέχετε μαθήματα της συσχέτισης της διατροφής με τα καρδιαγγειακά νοσήματα δεν είναι. Φυλάξτε τα βαριά μαθήματα περί διατροφής για τους έφηβους (και πάλι η κατάλληλη στιγμή είναι όταν ρωτήσουν), και να θυμάστε ότι ακόμα και ενήλικες βρίσκουν τις γνώσεις διατροφής περίπλοκες.
Λύση: Βρείτε διάφορες λύσεις για να σας βοηθάει το παιδί σας στη κουζίνα και δώστε στο έφηβο παιδί σας τη δυνατότητα να πειραματιστεί με τα φαγητά. Απαντήστε στις διατροφικές απορίες όταν αυτές προκύπτουν.
7. Μήπως Είστε πολύ Καθαροί;
Οι σημερινοί γονείς λατρεύουν τα καθαρά παιδιά με καθαρά ρούχα να παίζουν σε καθαρό σπίτι. Αλλά όταν πρόκειται για το φαγητό και την εκμάθηση αυτού, τα μικρά παιδιά χρειάζονται την ελευθερία να παίξουν με το φαγητό. Το να λερωθούν με φαγητά τους επιτρέπει να γνωρίσουν υφές, γεύσεις και μυρωδιές. Είναι ένας υπέροχος τρόπος για ένα μωρό να μάθει για το φαγητό και να μάθει πώς να τρώει.
Λύση: Αφήστε το μωρό και το νήπιό σας να μάθουν για το φαγητό με όλες τις αισθήσεις τους. Ακόμα και εάν αυτό σημαίνει ότι θα λερωθούν.
8. Μήπως Φτιάχνετε Εναλλακτικά Γεύματα (ή Σνακ);
Μερικοί γονείς φτιάχνουν εναλλακτικά γεύματα για τα μέλη της οικογένειάς τους. Με το να υπηρετείτε συχνά τις απαιτήσεις των παιδιών σας όχι μόνο δίνετε θάρρος σε ένα δύσκολο παιδί, σύμφωνα με μία μελέτη του 2009 στο περιοδικό International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, αλλά και οδηγείτε το παιδί αυτό στο να μην τρώει θρεπτικά τρόφιμα, όπως φρούτα, λαχανικά και γαλακτοκομικά προϊόντα.
Λύση: Φτιάξτε ένα φαγητό για όλη την οικογένεια. Μην δώσετε στο παιδί να καταλάβει ότι μπορεί να τη «γλιτώσει» και να μην φάει αυτό που πρέπει.
9. Μήπως Αφήνετε το Παιδί Σας να Φάει «Ότι Νάναι» Επειδή Είναι Αδύνατο/Αθλητής/Υγιής;
«Δεν ανησυχώ για το τι τρώει επειδή έχει αδύνατο σκαρί,» ή «Είναι αθλήτρια, άρα μπορεί να φάει ό,τι θέλει. Τα καίει όλα!». Αν και μπορεί αυτό να ισχύει για τώρα, οι γονείς πρέπει να θυμούνται ότι τα παιδιά σε αυτή την ηλικία διαμορφώνουν τις γευστικές τους προτιμήσεις και τις διατροφικές τους συνήθειες. Οι διατροφικές συμπεριφορές της παιδικής ηλικίας είναι δύσκολο να αλλαχτούν στη συνέχεια όταν το σώμα έχει σταματήσει να αναπτύσσεται και η άθληση δεν είναι πλέον συχνή ή έντονη.
Λύση: Μάθετε στα παιδιά σας πώς να τρώνε για μια ζωή με θρεπτικά φαγητά και υγιή ισορροπία τροφίμων.
10. Μήπως Επιτρέπετε «Μικρές Δοκιμές» από Πολύ Νωρίς;
Μια γουλιά από το feddoccino της μαμάς, την κοκα κόλα του μπαμπά ή το παγωτό της γιαγιάς. Τι ζημιά μπορεί να κάνει μία μικρή δοκιμή για ένα μωρό ή νήπιο; Τα βρέφη γεννιούνται με προτίμηση στα γλυκά και στα λιπαρά. Η προτίμηση στα αλμυρά έρχεται γύρω στους έξι μήνες. Για και τα τρία, όσο μεγαλύτερη η έκθεση (βλ. μπουκιές, γουλιές, δοκιμές), τόσο ισχυρότερη η προτίμηση σε αυτές τις γεύσεις.
Λύση: Αποφύγετε όσο γίνεται να δίνεται γλυκά, τηγανιτά και αλμυρά φαγητά στα παιδιά μέχρι την ηλικία των δύο και στη συνέχεια δώστε τα σποραδικά.
